Nederland: Waarom zouden we hier geen hop telen?

Op bezoek bij een kleine hopproducent

In september oogsten de boeren hun hop, die ze vervolgens drogen om te gebruiken in bier. Het is een jaarlijks hoogtepunt op de bierkalender en is zo belangrijk dat veel hop producerende regio's in de wereld festivals hebben om dit te vieren. Van de vier hoofdingrediënten van bier is het misschien wel de meest fascinerende en zeker eentje die een enorme boost kreeg met de groeiende populariteit van IPA's.

Hop telen in Nederland

Nederland staat niet bepaald bekend als een grote hopproducent. We halen onze hop meestal uit onze buurlanden, van de Amerikaanse westkust of van nog verder weg, zoals bijvoorbeeld uit Australië en Nieuw-Zeeland. Toch zijn er enkele uitzonderingen. Het noorden van Drenthe heeft bijvoorbeeld hopvelden die al eeuwenlang bestaan. Diep in het zuiden van Limburg heeft Gulpener markante hopvelden die ze gebruiken voor hun eigen bier. Net als Gulpener hebben meer brouwerijen hun eigen hopvelden en ook al is de opbrengst laag, lokaler krijg je het niet. 

Naast brouwerijen met hun eigen hopvelden zijn er ook wat mensen die besloten hebben om zelf hop te gaan verbouwen. En een van hen komt wel heel dicht uit de buurt van waar ik woon. Dus sprongen we op een warme zomermiddag op de fiets en reden we naar Kamerik, een dorpje net ten noorden van Woerden. Hier runt Aron Nap De Hopperij. Hij liet ons zijn kleine, maar interessante perceel zien waar hij vijf verschillende soorten hop verbouwt.

Hopvariëteiten voor bier brouwen

Omdat hij verschillende hopvariëteiten teelt, kun je ook zien hoe ze groeien. Sommige groeien meer kegelvormig, terwijl andere onderaan bij de grond klein beginnen en reusachtig zijn als ze eenmaal de top hebben bereikt. Iets wat ik alleen in boeken had gezien, maar hier kun je het rij voor rij in levende lijve zien. De variëteiten die Aron kweekt zijn Saaz, Target, Hallertauer Mittelfrüh & Tradition en Cascade. Een goede mix van hopsoorten uit de oude en nieuwe wereld. De hopvelden vormen zo’n bijzonder stukje cultuurlandschap dat hij er zelfs is getrouwd. Op de mooie zonnige dag dat we er waren, was het niet heel moeilijk te begrijpen waarom.

Hop terroir

Dit is het tweede jaar dat Aron hop verbouwt en de belangrijkste vraag is hoe de bodem zal reageren. Hop groeit meestal beter in zand, maar hier is de grond vaak veenachtig met een hoge zuurgraad. Het is eigenlijk meer geschikt om melkvee zoals koeien te houden en niet voor het verbouwen van gewassen. Koeien zijn hier dan ook moeilijk te missen. Geen wonder dat nabijgelegen steden als Woerden en Gouda bekend staan om hun kaas. Het is afwachten hoe goed de hop zal groeien op deze grond, maar tot nu toe ziet het er goed uit.

Als alles goed blijft gaan bestaat er zelfs mogelijkheid tot uitbreiding. Het land dat Aron in gebruik heeft is namelijk eigendom van een boer, die heel toevallig ook zijn vader is. Als je vanaf de juiste kant aan komt rijden, kun je het hopveld zo'n 500 meter verderop zien liggen. Een vreemd gezicht op dit platteland dat vooral bekend staat om zijn groene weiden vol koeien. Aron leerde hop te telen door vooral veel instructievideo's op YouTube te bekijken. Je moet ergens beginnen, toch? Maar andere hoptelers in het land helpen ook mee. Net zoals dit bij ambachtelijk bier het geval is, is dit ook een gemeenschap van gelijkgestemden, waaronder telers als BrabantHop of het Hollands Hophuis.

Hop oogsten en drogen

Het oogsten gebeurt met de hand of met een machine. Eerst wordt de streng die de hop met de grond verbindt doorgesneden en daarna worden de verbindingen met de lijnen doorgesneden. De eerste keer werd dit allemaal met de hand gedaan. De strengen werden op tafels gelegd en de hopbellen werden met de hand geplukt. Daarna schakelde hij hulp in en werd het met machines gedaan. Dit bespaart veel tijd. Na de oogst wordt de hop gedroogd. Aron heeft zelfs zijn eigen verwarmingssysteem gebouwd waar het drogen plaatsvindt.

Ode Bier

Een deel van de hop wordt gebruikt in zijn eigen bier onder de naam Ode. Een ode aan brouwer en boer. Aron’s eerste bier mag er absoluut zijn, en is een bier dat de hop laat schitteren. Geholpen ook door Homeland in Amsterdam waar het werd gebrouwen en ingeblikt. Niet alle hop is gebruikt in Ode, andere brouwerijen kunnen het ook gebruiken en dat hebben ze gedaan. Brouwerijen die gebruik maakten van zijn hop zijn onder andere Brouwerij Maximus, Stadsbrouwerij Maastricht en Brouwerij Borrelnoot.

Benieuwd naar de opbrengst van volgend najaar, maar we kunnen dit soort ondernemingen alleen maar toejuichen. En terwijl we daarop wachten, schaf alvast eens wat blikken van dit lekkere Ode Bier aan, verkrijgbaar in lokale winkels (mét wesbhop) in o.a. Utrecht (Buurtbier) en Woerden (Bierloods 22).

Auteur: Martijn Buisman | Foto copyrights: Martijn Buisman

Laatst bijgewerkt: 12-06-2024