Domein Aldenborgh
Nederland
"Je kunt geen label plakken op onze manier van wijn maken. Het is natuurlijke wijn."
Slechts een klein aantal Nederlandse wijnmakers durft natuurwijnen te produceren. Hoewel klimaatverandering wijnmakers een handje helpt, blijft het natuurlijk nog steeds een vrij vochtig en koel klimaat in Nederland. We gingen op bezoek bij een Limburgse wijngaard, een familiebedrijf dat met volle overtuiging natuurwijnen produceert in het Zuid-Limburgse heuvelland.
Zuid-Limburg, wijngebied met een geschiedenis
Peter Pelzer begon al in 1988 met wijn maken, in eerste instantie puur als hobby. Net buiten het dorpje Eys in Zuid-Limburg, plantte Peter een klein aantal wijnstokken. Pas 21 jaar later was hij in staat om uit te breiden naar ongeveer drie hectare op de lokatie waar de wijngaard zich nog steeds bevindt.
Het is niet helemaal toevallig dat er in deze zuidelijke regio van Nederland zoveel wijngaarden te vinden zijn. Wijnbouw in Limburg is niets nieuws, we weten dat er in de Romeinse tijd al druiven werden geteeld in dit gebied. Er zijn aanwijzingen gevonden dat wijnbouw in het dorp Eys teruggaat tot zeker 1125 voor Christus. Toch kwam er een einde aan de wijnbouw in de 16e eeuw vanwege verschillende oorzaken. Een mogelijke reden was dat graan harder nodig was dan wijn vanwege de armoede in de regio, veroorzaakt door de Tachtigjarige Oorlog, de Nederlandse onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje.
Domein Aldenborgh, een familiebedrijf
Hoewel wijn maken aanvankelijk begon als hobby, nam Peter het in de loop der jaren steeds serieuzer. De wijngaard wordt momenteel zelfs uitgebreid van drie naar zes hectare, wat de komende jaren ook aanzienlijk meer werk zal betekenen. Gelukkig hoeft hij niet langer al het werk helemaal alleen te doen. Zijn zoon Chris is inmiddels afgestudeerd als microbioloog en samen bouwen vader en zoon gepassioneerd verder aan hun duurzame bedrijf.
Peter besloot al snel nadat hij was begonnen met de wijngaard, om voor een duurzame aanpak te kiezen. Een belangrijke aanleiding daarvoor was de dag dat hij terugkwam in Eys, na het spuiten van de wijngaard tegen schimmels met zijn gasmasker op. In het dorpje in de vallei kon hij ruiken wat hij had gespoten in de wijngaarden die zich op de heuvel net buiten het dorp bevinden. Dat voelde niet goed en Peter besloot te zoeken naar een meer duurzame en milieuvriendelijke methode om druiven te telen.
Duurzame wijnbouw in Zuid-Limburg
Op het stuk land waar aan de uitbreiding van de wijngaard wordt gewerkt zien we nog niet veel druivenstokken. Toch gebeurt er veel in dit nieuwe gebied. Op regelmatige afstand steken takken in de lucht. Het blijken de takken van Hazelaars te zijn die zullen worden gebruikt om druivenstokken te ondersteunen. De bomen blijven klein en worden op een lengte van ongeveer twee meter gesnoeid. Deze duurzame vorm van wijnbouw is geïnspireerd op de manier waarop de Romeinen hun druiven lieten groeien. Een wijngaard ondersteund door bomen staat ook bekend als een ‘arbustum’.
Biologische en biodynamische wijnbouw brengt veel risico's met zich mee. Gewasverlies is daar een voorbeeld van. Voor Peter en Chris is het zaak om schimmels zoals valse meeldauw en Botrytis een plekje in de wijngaard te geven zonder een belangrijk deel van de oogst te verliezen. Door een heel diverse bosbodem te creëren, ontvangt de plant meer voedingsstoffen en wordt de natuurlijke verdediging tegen schimmels versterkt. Het is een delicaat evenwicht, maar het risico en de moeite meer dan waard voor de natuurlijke wijnen die Domein Aldenborgh nastreeft.
Aldenborgh wijn, Nederlandse natuurwijn
Commerciële gisten, je raadt het al, worden hier niet gebruikt om wijn te maken. Een deel van de druiven uit de vroege oogst wordt geperst en gefermenteerd, en die natuurlijke gist wordt gebruikt om de uiteindelijke wijn te fermenteren. De wijnen gaan een jaar lang in oude Duitse wijnvaten van 1000 liter zodat ze kunnen rijpen. Na een jaar rijpen de wijnen verder in zogenaamde IBC-vaten (Intermediate Bulk Container) met ingebouwde bescherming tegen oxidatie.
Peter en Chris produceren verschillende natuurwijnen uit witte druivensoorten zoals Riesling, Pinot Gris, Pinot Blanc en Chardonnay. Een zeer kleine hoeveelheid rode wijn wordt gemaakt van Merlot, Satin Noir en Pinot Noir. Riesling is de belangrijkste variëteit die ook wordt gebruikt om hun ‘methode traditionnelle’ mousserende wijn te produceren, de veelgeprezen Aldenborgh Eyra. De Limburgse wijnen staan inmiddels niet alleen in Nederland op de kaart in een aantal toprestaurants, maar ook in het buitenland.
Zijn er geen andere Nederlandse wijngaarden die natuurwijn produceren? Nou, dat zijn er niet veel, maar in ieder geval wel Wijndomein Oude Waalstroom bij Zaltbommel en Wijngaard Dassemus bij Chaam.
Laatst bijgewerkt: 12-12-2024
